Dzięki współpracy z: Patrickiem Vincentem
Lokalizacja: Zamek Chillon, Avenue de Chillon 21 · CH 1820 Veytaux · Szwajcaria
Opis:
Au milieu de tous les noms obscurs qui égratignent et encombrent la pierre, il reluit seul en trait de feu. J’ai plus pensé à Byron qu’au prisonnier. [Pośród wszystkich niejasnych imion, które kiereszują i zaśmiecają kamień, jego jedyne mieni się ogniem. Więcej myślałem o Byronie, niźli o więźniu.] Gustave Flaubert (1845).
Będący entuzjastycznymi czytelnikami Julie, ou La Nouvelle Hélöise (pol. Nowa Heloiza) (1761) Jeana Jacquesa Rousseau, Lord Byron i Percy Bysshe Shelley pływali wokół Jeziora Genewskiego między 22 a 30 czerwca 1816 roku, odwiedzając miejsca rozsławione za sprawą powieści, w tym Zamek Chillon na wschodnim brzegu Jeziora Genewskiego (hist. Jezioro Lemańskie) we wtorek 25 czerwca 1816.
Pierwsza wizyta artysty w zamku stanowiła inspirację dla poematu Byrona Więzień Czyllonu (oryg. The Prisoner of Chillon), napisanego w Ouchy dwa dni później. Traktuje on o François Bonnivardzie (1493-1570), słynnym więźniu politycznym, przetrzymywanym tam przez księcia Sabaudii w latach 1530-1536. Byron wrócił do Chillon wraz ze swoim przyjacielem Johnem Camem Hobhouse’em 18 września 1816 roku, pierwszego dnia ich podróży przez Alpy. Louis Simond, który odwiedził Chillon rok po Byronie, był pierwszym, który odnotował obecność jego autografu w podziemiach, czy raczej lochach zamku, wyrzeźbionego na południowej stronie trzeciej kolumny, 1.45 metra od dolnej krawędzi szybu.
Autentyczność tego autografu budziła kontrowersje oraz krytykę niemal od samego początku.
Żaden z członków kręgu Byron – Shelley, ani też żaden podróżnik, który odwiedził zamek przed Simondem nie wspomina o nim. Dopiero po powrocie do Chillon w sierpniu 1828 roku, co zauważył Hobhouse z wyraźnym rozbawieniem: „kobieta, która pokazała nam Chillon zwróciła naszą uwagę na imię «Monsieur Lorda Byrona»”. Ponadto, pisownia autografu Byrona w Świątyni Posejdona w Sunion w Grecji, rzekomo wyrzeźbionego przez poetę w roku 1810, w niczym nie przypomina autografu z Chillon, mocno sugerując, że jeden z nich lub nawet obydwa podpisy są sfałszowane.
Romantyczni pielgrzymi, którzy przybywali do Chillon by zobaczyć podpis Byrona, regularnie debatowali nad jego autentycznością. Dla przykładu jeden z turystów, Austin Henry Layard zauważa w swoim dzienniku z 1835, że wątpliwym było, aby poeta mógł podpisać się swoim nazwiskiem. Inni, zainspirowani ówczesną Byronomanią, woleli wierzyć, że jest on prawdziwy, upiększając niekiedy otaczający go mit. Na przykład słynny ze swojej niewiarygodności Alexandre Dumas, twierdził, że sam Byron wyrył nocą swoje imię w kolumnie. W 1842 roku Hugo dodał, że Byron zrobił to przy pomocy starego szpikulca z rękojeścią z kości słoniowej (‘un vieux poinçon à manche d’ivoire’), odnalezionego w komnacie samego księcia Sabaudii. John Ruskin w 1833 roku, a trzy lata późnej Mikołaj Gogol, wyryli swoje imiona na tym samym filarze, prawdopodobnie w przejawie hołdu i naśladownictwa. Dorothy Wordsworth, Maria Edgeworth, Charles Dickens, Matthew Arnold, Harriet Beecher Stowe, Nathaniel Hawthorne, Mark Twain i William Dean Howells to tylko nieliczni z dziewiętnastowiecznych osobowości literackich, które wspominały o napisie w swoich dziennikach, listach i innych dziełach, tworzonych podczas podróży.
Jak dotąd, historycy literatury nie byli w stanie definitywnie potwierdzić ani zaprzeczyć autentyczności autografu. Większość zgadza się z Ernestem Giddeyem, który argumentował, że powszechnie uznana sława Byrona w połączeniu z nagłą popularnością Więźnia Czyllonu, wydanego pod koniec 1816 roku, mogła skłonić dozorców zamku lub przewodników do wyrycia nazwiska autora w celu zwiększenia turystycznej atrakcyjności miejsca. Jednakże w późniejszych latach David Ellis przytoczył, że według Johna Cama Hobhouse’a tego samego dnia 1816 roku, Byron podpisał się też w sąsiednim Zamku Châtelard, a tydzień później na skrawku papieru u szczytu góry Lauberhorn w Alpach Berneńskich, co stanowi mocne dowody przemawiające za autentycznością autografu. Pewnym jest natomiast, że podpis wraz z wierszem Byrona, pomogły przemienić Chillon z miejsca oznaczonego marką Rousseau w miejsce sygnowane Byronem, a więc w jedno z najświętszych miejsc europejskiego romantyzmu począwszy od 1816, czyniąc je jednocześnie najczęściej odwiedzanym zabytkiem Szwajcarii.
Data: 25 czerwca 1816 – 4 sierpnia 1817
Twórca: Być może Lord Byron
Podmiot: George Gordon, Lord Byron (1788-1824)
Prawa medialne: Zdjęcia dzięki uprzejmości Fundacji Zamku Chillon
Typ obiektu: Podpis
Format: Podpis wyryty w kamieniu
Opublikowała: Fundacja Zamku Chillon
Zapis cyfrowy kolekcji: https://www.chillon.ch/fr/P7712/1816-2016-byron-is-back-lord-byron-le-retour